Het is nog steeds onrustig in de noordelijke regio Tigray waar eind vorig jaar een opstand tegen de Ethiopische regering uitbrak. De internationale kritiek op hoe premier en Nobelprijswinnaar Abiy Ahmed die regio aanpakt blijft toenemen. Eerder deze week waarschuwde de Verenigde Naties dat een overheidsblokkade naar de regio er waarschijnlijk een hongersnood heeft veroorzaakt die honderdduizenden mensen treft. Ethiopië ontkende eerder dat het voedselhulp naar de regio blokkeert.

Twee dagen na de waarschuwing van de VN liet de overheid weten zeven belangrijke VN-gezanten het land uit te zetten omdat ze ‘zich moeien’ met Binnenlandse Zaken. De zeven hebben 72 uur de tijd om het grondgebied te verlaten.

Het gaat onder meer om de plaatselijke hoofden van Unicef en OCHA, dat zich bezig houdt met de coördinatie van humanitaire zaken, en een werknemer van het Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten. Dat laatste bureau doet in Ethiopië momenteel onderzoek doet naar de vele meldingen van vermoorde burgers, groepsverkrachtingen en andere vormen van misbruik in Tigray de afgelopen maanden.

Secretaris-generaal van de VN António Guterres stelt in een officiële verklaring geschokt te zijn door de uitzettingen. Hij hoopt de beslissing nog te kunnen keren. ‘We zijn nu in gesprek met de regering van Ethiopië in de verwachting dat het betrokken VN-personeel hun belangrijke werk zal kunnen voortzetten.’

Conflict met genocidaire dimensies

In november 2020 brak er een conflict uit tussen de federale strijdkrachten en de troepen van het Volksbevrijdingsfront van Tigray (TPLF), de politieke partij die de regio controleert.

Tigray-troepen heroverden eind juni het grootste deel van de regio en drongen vervolgens de aangrenzende regio’s Afar en Amhara binnen, waardoor honderdduizenden mensen daar gedwongen werden hun huizen te ontvluchten. Na een tijdelijk staakt-het-vuren van zes weken riep premier Abiy Ahmed het leger en gelieerde milities op 10 augustus op om de TPLF ‘voor eens en voor altijd’ te stoppen.

Mensenrechtengroepen van binnen en buiten het land rapporteren al sinds het begin van de oorlog in november massale wraakacties door alle strijdende partijen, waarbij tienduizenden burgers zouden zijn omgekomen. Het conflict begint steeds meer etnische en genocidaire dimensies te vertonen, met mensenrechtenschendingen aan beide zijden

De VN is niet de eerste hulporganisatie dat met de Ethiopische regering botste sinds de oorlog begon. De autoriteiten beschuldigden hulpverleners er eerder al van de Tigraytroepen te bevoordelen en zelfs te bewapenen, hoewel ze daar geen bewijzen voor kunnen geven. Sommige hulpverleners durven niet met de pers te praten uit schrik voor represailles zoals geen toegang meer krijgen tot conflictgebieden.

In augustus schorste de regering de operaties van de Nederlandse tak van Artsen Zonder Grenzen (AZG) en de Noorse Vluchtelingenraad op. Ethiopië beschuldigden hen van het bewapenen van rebellengroepen.

Internationaal wordt er verder gevreesd dat een conflict van deze aard in Ethiopië, een van de meest dichtbevolkte Afrikaanse landen een regionaal diplomatiek zwaargewicht, Oost-Afrika zou kunnen destabiliseren.