Wie niet gevaccineerd is, mag niet naar buiten. Dat is kortweg de gedachte achter de nieuwe lockdown voor ongevaccineerden in Oostenrijk. Bedoeling is dat alleen wie volledig gevaccineerd is gewoon aan het dagelijks leven kan deelnemen. Alle anderen moeten binnen blijven, tenzij dan om naar de dokter te gaan, naar een werkplek waar telewerk niet mogelijk is, of om voedingsmiddelen te gaan kopen. De uitreisbeperkingen gelden de hele dag, ook in het weekend. Voor kinderen tot en met twaalf jaar geldt de maatregel niet. Het onderwijs gaat ook gewoon door. Scholen blijven open, en leerlingen worden drie keer per week getest.

“We nemen deze stap niet lichtvaardig, maar het is wel nodig om hem te zetten”, zei Alexander Schallenberg, nog maar een maand bondskanselier, tijdens een persconferentie. Aanvankelijk was de lockdown voor niet-gevaccineerden voorzien in twee deelstaten. Schallenberg liet vrijdag echter al verstaan dat hij voorstander was van een uitbreiding van dat systeem. Zondag zou hij samen zitten met de leiders van deelstaten, met als doel om het licht op groen te zetten.

Dat is nu dus gelukt. Vanaf maandag gaat de gedeeltelijke lockdown in gedurende tien dagen in. Eerder was wie niet-gevaccineerd was of niet kon bewijzen tijdens de afgelopen 180 dagen een besmettingen te hebben doorgemaakt ook al beperkt in zijn doen en laten. Zo was het voor hen al niet mogelijk om naar de kapper te gaan, op restaurant of naar sportfaciliteiten. De nieuwe maatregelen gaan nog een forse stap verder. Schallenberg wijst daarvoor naar de deltavariant, die maakt dat de cijfers in Oostenrijk weer danig stijgen. De zevendaagse incidentie zit op 814 per 100.000 inwoners. Ook de ziekenhuisopnames en het aantal mensen op intensieve zorgen schiet weer omhoog.

“Schandalig lage vaccinatie”

Daarnaast wijst hij naar de “schandalig lage vaccinatiegraad” in Oostenrijk. De laatste tijd zijn het aantal vaccinaties explosief aan het stijgen, maar nog steeds zijn momenteel nog net geen 65 procent van de Oostenrijkers volledig gevaccineerd. Op Liechtenstein na is dat het laagste getal van West-Europa. “Met zo’n lage vaccinatiegraad blijven we in een vicieuze cirkel zitten”, zegt Schallenberg. “Onze enige uitweg uit de pandemie is vaccinatie.”

Bedoeling is dat de gedeeltelijke lockdown de vaccinatiebereidheid nu nog doet toenemen. Ongeveer een derde van de Oostenrijkers wordt door de nieuwe maatregelen getroffen. Zo’n twee miljoen mensen zijn nog niet gevaccineerd. De politie is gevraagd om te controleren of iedereen wel degelijk een doorgangsbewijs heeft, op straffe van hoge boetes.

Al rijzen ook er vragen over de maatregel. Experts hebben hun twijfels of een lockdown voor alleen de niet-gevaccineerden wel mogelijk is en of die ook kan werken. Eerder was al voorgesteld om iedereen te vragen dertig procent minder contacten te hebben. Daarnaast heeft een groep van enkele tientallen wetenschappers in Oostenrijk geopperd dat een vaccinatiebewijs niet volstaat om op restaurant te gaan. Zij stellen voor dat wie uit eten wil een PCR-test moet afleggen, ongeacht of die persoon nu gevaccineerd is, genezen of niet.