“Mijn pa zei vroeger altijd tegen mij als een stuk hout moest bewerkt worden: ‘klopt het wel? Past het precies? Want als het niet juist is, is het fout.’” Mathieu Hamaekers (68) vertelt het als we hem de hand schudden na een bezoek van anderhalf uur in zijn atelier en exporuimte in Ophoven, Kinrooi. Het is met andere woorden beter dat je meteen iets goed aanpakt, in plaats van achteraf te gaan klooien om iets recht te zetten. Een analogie kan je volgens hem ook trekken met de manier waarop we nu de klimaatopwarming aanpakken. Niet dat Hamaekers een non-believer is, integendeel.

“Het is wel degelijk zo dat we als vervuilende mens onze stempel drukken en dat moeten we aanpakken. Maar ik denk dat we verder en breder moeten kijken dan dat: onze planeet zit momenteel in een periode waarin het sowieso veel warmer gaat worden de komende eeuwen. Het is misschien beter om het reusachtige budget dat we nodig hebben om het veranderende klimaat aan te pakken, te gebruiken op een manier die ons - mensen - beter leert om te gaan met wat ons te wachten staat.”

Van Eyck

Hamaekers wil ons waarschuwen. Als kunstenaar doet hij dat op zijn manier: door te tekenen. Dat hij dat ongelooflijk goed kan, bewijst zijn versie van de Maria van het Lam Gods, van zijn buurman van weleer Jan Van Eyck. Elke keer als we ze zien staan in zijn atelier, blijven we even verstomd naar het doek staren. Maar Mathieu Hamaekers is vooral gekend als conceptueel en optisch kunstenaar: hij creëert 3D-vormen die, als je er recht van voren naar kijkt, 2D worden en andersom. Een cijfer wordt plots een sculptuur, met kromme lijnen terwijl die - toen je er pal voor stond - nog recht waren. Zo maakte hij ook al een ‘onmogelijke’ driehoek. Een joekel daarvan staat voor zijn atelier op de Venlosesteenweg in Ophoven.

Meer manieren van kijken

De kern zit ‘em in de manier van kijken. “Je kan dingen op meerdere manieren bekijken. Je kan twee verschillende vormen zien, maar toch zijn ze allebei juist.” Dat doet hij nu ook met zijn kalender en expo Zienswijziging. Die kalender omhelst de periode van het tijdperk van de Waterman dat nu is aangebroken, The Age of Aquarius zoals in het gelijknamige liedje.

De research die hij deed is duizelingwekkend en niet makkelijk neer te schrijven. Het heeft te maken met de tolbeweging die de aarde elke 23.000 jaar maakt in relatie tot de positie van de dierenriem (de strook met sterren waar wij als mens vorm aan hebben gegeven met sterrenbeelden), de afstand van de aarde ten opzichte van de zon en ook: de equinoxen. Oftewel, de zonnewendes. Het moment dat onze seizoenen veranderen en dagen beginnen te korten of te lengen.

Klimatonomie

“Ik ben niet zeker dat klimatologen momenteel rekening houden met het feit dat de lente-equinox niet op 21 maar op 18 maart valt en de herfstequinox niet op 22 maar op 24 september. Dat maakt een verschil. Lente en zomer duren een week langer dan herfst en winter. Voor het zuidelijk halfrond is dat omgekeerd. Naast klimatologie zou er ook ‘klimatonomie’ moeten zijn: je moet rekening houden met het grotere astronomische geheel, de Milankovitch-cycli. En als je dat bekijkt, gaan we sowieso naar een lange, warmere periode, rekening houdend met Peri- en Aphelion, of de kortste en verste afstand tussen aarde en zon. Vandaar mijn vraag om een zienswijziging, vandaar mijn oproep om anders naar onze aanpak ten opzichte van de toekomst te kijken.”

En vandaar zijn expo en kalender. Die laatste beschikbaar in boekjes, stuk voor stuk met de hand gemaakt, met ingewikkelde berekeningen en tekeningen. “Niet simpel, in 3D tekenen. Heel lang mee bezig geweest. Die equinoxen hebben wel nog een voordeel,” zegt hij nog. “Omdat de winter korter is dan de zomer, is er meer vakantie en in de winter krijg je je loon sneller uitbetaald!”

Kom maar op met die zienswijziging.

Zienswijziging, Thieu Hamaekers, Venlosesteenweg 81 in Ophoven. Gratis, tot 24 oktober. Toegankelijk op vrij, za en zo van 13 tot 19 uur. Een kalender bestellen of een afspraak maken kan via mathieu.hamaekers@telenet.be