“Bij alles wat je in huis verbrandt, kan CO ontstaan als er te weinig zuurstof is. Tot nu toe zijn hier nog geen ernstige gevallen vastgesteld, maar het is wel een bezorgdheid van de brandweer”, zegt communicatieverantwoordelijke Gretel Kerkhofs van de hulpverleningszone Zuid-West Limburg.

Sluipmoordenaar

CO, voluit koolmonoxide, is een sluipmoordenaar. Je ziet of ruikt het niet maar wanneer je het inademt kan dit ernstige lichamelijke gevolgen hebben. De eerste klachten: hoofdpijn, duizelig, misselijk en braken, zijn vergelijkbaar met griep. Elk jaar belanden honderden mensen met een CO-vergiftiging in het ziekenhuis, en sommigen overlijden.

De brandweer benadrukt dat vuurschalen, barbecuetoestellen en open vuurtjes enkel voor buiten zijn. “Binnen ‘vuurke stook’ doen omdat het goedkoper zou zijn dan de verwarming opzetten, is echt geen goed idee.”

Wat is veilig?

Sommige mensen worden gedwongen naar een alternatief door de energiecrisis. “Er bestaat geen veilig alternatief. Zo eenvoudig is het”, stelt Tim Renders, onafhankelijk expert brandveiligheid. “Doe dan ook niets anders, het risico op brand en CO-vergiftiging is erg groot. Het gezondheidsgevaar is nog groter want je ruikt het niet, je ziet het niet en je proeft CO niet.”

CO-meter

Veel mensen zoeken veiligheid in CO-meters. “Die bieden onvoldoende garantie. Dit is geen persoonlijke mening maar het resultaat van onderzoek door de Federale Overheidsdienst Economie. Een eerste studie in 2006 wees uit dat maar één CO-melder op 6 voldeed. In 2019 heeft FOD Economie moeten concluderen dat maar 5 van de 10 onderzochte CO-melders efficiënt werken. Dit risico wil je toch niet lopen. Bovendien zeggen de gebruiksaanwijzingen dat een CO-melder niet in een vochtige ruimte mag hangen, en laat nu net die vochtige badkamer de plaats zijn waar mensen behoefte hebben aan warmte en dat ze ook net op die plaats vreemde verwarmingselementen plaatsen.”

Dit brengt de expert erbij om iedereen op het hart te drukken dat een huis enkel verwarmd mag worden met een centrale verwarming op gas of mazout, of met een goed onderhouden kachel die aangesloten is op een geveegde schoorsteen. “Dan is er geen probleem, dan hoef je ook geen schrik te hebben voor CO.” De Limburgse brandweerkorpsen raden om ook in putje winter het goed te verluchten. “Ook al is het koud buiten: een kwartiertje alles open, zodat je huis weer zuurstof krijgt. Een kwartier is te kort om alles binnen te doen afkoelen”, zegt Gretel Kerkhofs van de brandweer.

Alternatieven

“Geloof niet de goedkope trucjes die mensen adviseren op sociale media. Het is onmogelijk om voldoende te verwarmen met verplaatsbare kacheltjes of bloempotkachels en tegelijk voldoende te ventileren. Door onvoldoende afvoer van verbrandingsgassen en door tekort aan zuurstof krijg je te veel CO in huis”, verduidelijkt deskundige Tim Renders uit Diest.

Koolmonoxide is verraderlijk doordat je het gevaar niet ziet aankomen. “Bewoners kunnen geleidelijk blootgesteld worden aan de CO die toeneemt, maar bij erg hoge concentraties kunnen mensen die binnenkomen er plots mee worden geconfronteerd en hierdoor geen symptomen meer opmerken. CO is altijd ongezond, ook in kleine concentraties. Er is een ernstige gezondheidsreden waarom we onze huizen tegenwoordig niet meer verwarmen met petroleumkacheltjes.” De brandveiligheidsexpert blijft benadrukken dat alle alternatieven onveilig zijn. “Geloof ze niet, doe het niet.”