“We hebben twee erg bijzondere jaren achter de rug”, zegt Belfius-hoofdeconoom Véronique Goossens, verwijzend naar de zware impact van de coronacrisis op de ziekenhuizen. Iedereen herinnert zich nog dat ziekenhuizen bedden moesten vrijhouden, waardoor flink wat behandelingen niet konden doorgaan: “De Belgische ziekenhuizen zagen het aantal klassieke opnames en daghospitalisaties in 2020 met gemiddeld 18,2 procent krimpen. Twee jaar later is de activiteit nog altijd niet volledig hersteld. De klassieke opnames met overnachting lagen in 2021 nog altijd 9,3 procent lager dan vóór de pandemie en in de eerste helft van dit jaar nog 8,6 procent. Dat had ook een impact op de financiën”, klinkt het bij Belfius.

961 miljoen overheidssteun

In 2020 en 2021 sprong de federale overheid via voorschotten wel bij om het verlies dat voortvloeide uit die sterk gedaalde activiteit op te vangen. Uiteindelijk steeg de totale omzet van de sector in 2021 tot 17,8 miljard euro, 9,8 procent meer dan in 2019, het laatste zeg maar ‘normale’ jaar. Tegelijk groeiden de exploitatiekosten met net iets meer dan 10 procent. Ondanks de covid-compensaties - alles samen kregen de Belgische ziekenhuizen 961 miljoen euro aan overheidssteun - bleef een op de drie ziekenhuizen in de rode cijfers zitten.

“En net als je denkt ‘nu krijgen we zuurstof’, breekt 2022 aan met een zwaar geopolitiek conflict, waarbij de inflatie maar blijft oplopen”, zegt Véronique Goossens. De stijgende energiekosten - Belfius raamt die op 84 miljoen euro extra (+61 procent) - en de inflatie, die door de automatische loonindexering tot hogere lonen leidt, dreigen zwaar te gaan wegen op de sector. In de eerste helft van 2022 zou er volgens prognoses van Belfius al 135 miljoen euro minder bedrijfswinst zijn voor de algemene ziekenhuizen. Voor heel 2022 zou de sector afstevenen op een “deficitair bedrijfsresultaat”.

Personeel gezocht

“Ondanks de covid-injecties van de overheid blijft de financiële situatie van de sector onrustwekkend”, bevestigt Margot Cloet, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro. “Twee factoren zorgen bijkomend voor een ongeziene stress: de energieprijzen en de inflatie. Die permanente onrust rond de financiële situatie is moordend voor de ziekenhuizen en heeft nefaste gevolgen voor de investeringen. De voortdurende zoektocht naar personeel weegt sterk op de werking, en leidt tot - al dan niet tijdelijke - sluiting van zorgeenheden.”

Volgens Belfius kampen de Belgische ziekenhuizen met een personeelstekort van 4,5 procent, goed voor 1.244 voltijdse banen, en ligt het ziekteverzuim op 9,8 procent, omgerekend circa 1.000 medewerkers.