“Enkele ogenblikken geleden sprak ik met Brittney Griner. Ze is veilig. Ze zit op een vliegtuig. Ze is onderweg naar huis.” Dat tweette de Amerikaanse president Joe Biden donderdagmiddag nadat het nieuws bekendraakte dat Griner niet langer in een Russische gevangenis zit.

Griner werd in augustus in Rusland veroordeeld tot negen jaar cel en een boete van 1 miljoen roebel (ongeveer 17.000 euro) wegens bezit en smokkel van hasjproducten. Ze kreeg de straf voor het bezitten en smokkelen van drugs, nadat ze kort voor de Russische aanval op Oekraïne op het vliegveld van Moskou betrapt werd met cannabisolie.

Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken werd Griner geruild tegen de Russische wapenhandelaar Viktor Bout.

Bout, bijgenaamd “de handelaar in de dood”, was tot zijn aanhouding in 2008 in Thailand een van de meest gezochte wapenhandelaars ter wereld. Hij profiteerde van de val van de Sovjet-Unie om goedkope wapens te leveren aan dictators, rebellen of terroristen. Bout werd door Thailand uitgeleverd aan de VS en veroordeeld tot 25 jaar cel voor wapenleveringen aan de guerrilla in Colombia. De Russische autoriteiten proberen de man, die nog soldaat was bij de Russische luchtmacht, al lang weer naar Rusland te krijgen. Bout heeft ook een link met ons land: hij opereerde een tijdje vanuit Oostende. 

Blijven onderhandelen

De Amerikaanse president Joe Biden gaf donderdag een toespraak naar aanleiding van de vrijlating van Griner. “Brittney zal snel terug in de armen van haar geliefden zijn, waar ze in eerste instantie al die tijd al had moeten zijn. We zijn nooit gestopt met te pushen voor haar vrijlating. Het waren moeilijke onderhandelingen en ik wil iedereen bedanken die er aan meegewerkt heeft”, zei hij. “Deze afgelopen maanden waren hel voor haar en haar familie. Mensen over het hele land hebben meegeleefd met haar verhaal en haar bijgestaan tijdens deze vreselijke beproeving. Ze is blij dat ze eindelijk naar huis kan. Ze is maanden van haar leven kwijt en ze ervoer onnodig trauma.”

Biden sprak ook kort over andere Amerikanen die nog steeds “ten onrechte vastgehouden” worden. Zo verwees hij naar Paul Whelan, een voormalige Amerikaanse marineofficier die al jaren in Rusland vastzit. Volgens Biden ging het niet om een keuze om Griner naar huis te brengen in plaats van Whelan bijvoorbeeld. “De zaak van Paul wordt door de Russen nu eenmaal anders behandeld.” Maar hij benadrukte dat de Verenigde Staten niet zullen opgeven en zullen blijven onderhandelen. “We blijven werken tot alle Amerikanen veilig thuis zijn.”

 (sgg, wver, jvh)