“Door mijn hervormingen zal de kiezer meer dan ooit bepalen hoe de toekomst van zijn stad of gemeente er zal uitzien”, zegt minister Bart Somers.” — © luc daelemans
Bart Somers maakt voorakkoorden sluiten voor verkiezingen pak moeilijker
Wie na de gemeenteraadsverkiezingen een coalitie wil vormen, zal verplicht worden een modelakte te gebruiken voor de voordracht van burgemeester en schepen. Die modelakte wordt pas na de stembusgang vrijgegeven, waardoor vooraf getekende akten geen waarde meer hebben.
Dat heeft de Vlaamse regering beslist. “We hebben het al vaak gezien: partijen die maandenlang tegen elkaar campagne voeren maar die elkaar op de dag van de lokale gemeenteraadsverkiezingen ‘plots’ vinden, met een uitgewerkt bestuursakkoord en volledige verdeling van de mandaten”, zegt Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld).
Op die manier ligt de coalitie al vast nog voor de kiezer zich heeft uitgesproken. Soms gebeurt dat met een informele of mondelinge afspraak tussen partijkopstukken, maar heel vaak gebeurt dit ook met een formeel ondertekende voordrachtsakte. Zelfs als één van de coalitiepartners zich op basis van de verkiezingsuitslag wil bedenken, is hij/zij juridisch aan dat voorakkoord verbonden.
“In de toekomst maken we dit onmogelijk”, zegt minister Somers. Vanaf 2024 zullen politici verplicht zijn om een modelakte te gebruiken voor de voordracht van burgemeester en schepenen. Deze modelakte zal pas op de dag van de verkiezingen worden vrijgegeven. “Dit is een bewuste keuze. Voordrachtsakten die op voorhand ondertekend zijn, zullen niet meer juridisch geldig zijn. Enkel de modelakte zal dat zijn. Daarmee geven we de mensen meer macht en impact: de verkiezingsuitslag en niet het voorakkoord zal bepalen wie in de coalitie zetelt. En zo hoort het.”
“Administratieve vervolmaking”
De maatregel is een volgende stap in Somers’ hervormingsplannen om lokale verkiezingen democratischer te maken. Eerder werd al beslist dat de grootste lijst na de verkiezingen 14 dagen exclusief initiatiefrecht krijgt om een coalitie te vormen. Dit verhindert dat de winnaar van de verkiezingen door kleinere partijen buitenspel wordt gezet. Als de grootste partij er in slaagt een coalitie te vormen, wordt de kandidaat met de meeste stemmen op die lijst ook automatisch burgemeester, en niet de tweede of derde populairste kandidaat omdat dit op voorhand werd afgesproken.
“Hoewel een relatief kleine wijziging is de invoering van die modelakte een goede beslissing”, meent politicoloog Carl Devos van de UGent. “Daarmee sluit je mogelijke achterpoortjes zoals het vooraf gedeeltelijk invullen van de voordrachtsakte. Au fond is de modelakte een administratieve vervolmaking van maatregelen die eerder werden goedgekeurd.”
Bij de laatste lokale verkiezingen op 14 oktober 2018 werd in drie op de vier Limburgse gemeenten een voorakkoord gesloten. Dat maakte Het Belang van Limburg drie maanden voor de stembusgang bekend, na urenlange een-op-een-gesprekken met tientallen onderhandelaars. Op sommige plaatsen ging zo’n voorakkoord ook gepaard met een deels ingevulde voordrachtsakte waarin bijvoorbeeld werd vastgelegd dat lijsttrekker x eerste schepen en lijsttrekker Y tweede schepen zou worden. “Die voorafgaandelijke afspraken worden vanaf 2024 onmogelijk, en dat is een goede zaak”, besluit Carl Devos.
Mensenrechteninstituut is voortaan centraal meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag
De Limburgse Peiling 2023: Zuhal Demir blijft veruit populairste politieke figuur in Limburg
Limburg wilde één regio blijven en krijgt alvast in één dossier ook minder middelen
Vlaamse regering verplicht leefloners zich bij VDAB in te schrijven
Met 20 miljoen en deze Limburgse stad als goede voorbeeld moeten meer leefloners aan het werk gezet worden
Van zoutvaatjes tot geurstokjes: dit wordt allemaal gestolen uit Limburgse restaurants
111 pv’s opgesteld tijdens verkiezingsfeest in Heusden-Zolder en Genk
Waarom vallen de Russen zo massaal Kiev aan? “Rusland heeft duidelijk de gelekte documenten van het Pentagon gelezen”
Vlucht geannuleerd, maar Freddy wacht al jaar op terugbetaling
Opnieuw boerenprotest tijdens de Ronde van Limburg: “Na stikstofdossier, nu natuurherstelwet, er is geen toekomst meer”
134 drugsboetes uitgedeeld en vijf dealers gepakt op Extrema, geen grote incidenten