Het was ons ook al opgevallen: doelmannen komen veel meer in het stuk voor dan vroeger. De Technical Study Group (TSG) van de wereldvoetbalbond doet niet anders dan data verzamelen om trends en nieuwigheden vast te stellen. De strafste vaststelling die de TSG tot hiertoe heeft gedaan, is de evolutie van de doelmannen. Ze stellen vast dat in vergelijking met het WK 2018 de doelmannen liefst 67 procent keer meer vragen om de bal op hen terug te spelen. Ze krijgen de bal ook daadwerkelijk 5 procent meer.

De Kroaat Dominik Livakovic, de Marokkaan Yassine Bounou en de Argentijn Emiliano Martinez onderscheidden zich al bij de strafschoppen. De strafste bevinding is dan ook het stoppen van penalty’s. In de reguliere wedstrijden stopten de doelmannen vier jaar geleden 17 procent van de elfmeters. Dat aantal is gestegen naar 36 procent, dat is dus minstens een derde van de strafschoppen die worden gestopt.

Maar niet alleen in de reguliere wedstrijden is het aantal gestopte penalty’s verdubbeld. Ook in de elfmeter-shoot-outs, de strafschoppen die moeten genomen worden om na de verlengingen de winnaar aan te duiden. In die fase werden in 2018 nog 25 procent van de penalty’s gestopt, nu is dat 34 procent. Ook hier worden één op de drie elfmeters gestopt.

Beter afzetten

“Daar is een duidelijke verklaring voor”, zegt Pascal Zuberbühler (51), gewezen doelman van de Zwitserse nationale ploeg en lid van de TSG waar ook onze landgenoot Steven Martens, ex-CEO van de voetbalbond in zetelt. “Toen enkele jaren geleden de regel werd ingevoerd dat de doelman altijd met één voet de lijn moet raken als het schot van de tegenspeler vertrekt, werd dat gezien als een maatregel tégen de doelman. Uiteindelijk is het in het voordeel van de keeper gebleken. Voorheen maakte de doelman veel stappen alvorens het schot werd gegeven en stond hij niet altijd goed met de voet die gebruikt werd om af te zetten. Nu beweegt hij minder maar maakt hij de juiste stappen. De positie is heel belangrijk geworden en doordat je op de lijn en nergens anders met je voet moet afzetten, is het duidelijk wat je wil.”

“Neem die strafschop van Virgil Van Dijk tegen de Argentijnse doelman Martinez”, geeft Zuberbühler als voorbeeld. “Dat was een goede penalty, want die zat diep in de hoek. Maar omdat Martinez de juiste kant koos en goed afzette, haalde hij die bal uit die diepe hoek. Thibaut Courtois deed dat ook tegen Canada. Je zag duidelijk dat hij daarop getraind heeft. Vroeger stopte hij bijna geen strafschoppen, nu doet hij dat wel.”

Zuberbühler geeft wel toe dat sommige strafschoppen niet te stoppen zijn. “Als je de bal in de hoek en hoog genoeg in het doel schiet, kan niemand ze tegenhouden. Maar dat is een risico, natuurlijk. Vraag dat maar aan Harry Kane.” De Engelse aanvoerder Harry Kane miste een tweede strafschop in de wedstrijd tegen Frankrijk door de bal hoog over te schieten.