“Het VBO zal het finale akkoord nu in alle detail bestuderen. Nu de deal rond is, is het belangrijk om de verlenging concreet en conform alle veiligheidsvoorschriften te organiseren”, aldus het VBO.

“Dankzij dit akkoord zou de bedrijfswereld zicht kunnen krijgen op een evenwichtigere, performante en CO2-arme elektriciteitsmix. Dit akkoord is alvast een vertrouwenwekkend signaal aan de bedrijfswereld, die hunkert naar stabiliteit en zekerheid”, aldus Pieter Timmermans, CEO van het VBO.

“Onzekerheid blijft”

Voor N-VA-Kamerlid Bert Wollants is de deal van de federale regering met Engie “geen akkoord” en blijft de onzekerheid over de energiebevoorrading aanslepen, terwijl de discussie over de centen nog moet komen. Zo luidt het maandagavond in een reactie.

“Het gaat slechts over een levensduurverlenging van twee reactoren mogelijk vanaf 2026 en een participatie van 50 procent van de federale overheid in deze reactoren. Afhangend van een studie de komende weken over de prijs van de berging van het nucleaire afval. Pas wanneer die duidelijk is, zullen de Fransen definitief tekenen. De onzekerheid over onze energiebevoorrading blijft dus aanslepen en de discussie over de centen moet dan nog komen”, aldus de N-VA-energiespecialist.

Wollants benadrukt ook dat “deze eerste stap richting een deal met Engie” te weinig is en veel te laat komt. “Zelfs als de Fransen in maart akkoord gaan, blijft onze energiebevoorrading uiterst onzeker. Door vast te houden aan de dogma’s van Groen heeft de regering De Croo immers maar willen onderhandelen over het verlengen van twee kerncentrales. Dit terwijl ondertussen ongeveer iedereen weet dat we best zo veel mogelijk kerncentrales openhouden. Ook worden de centrales met dit akkoord maar met tien jaar verlengd, terwijl het perfect mogelijk is om deze 20 jaar extra open te houden”, vervolgt hij.

Winter 2025

Aangezien Doel 4 en Tihange 3 in het beste geval pas in de winter van 2026 terug operationeel zijn, zullen we in de winter van 2025 niet kunnen rekenen op kernenergie, wat voor Bert Wollants “compleet onaanvaardbaar” is.

“Deze regering heeft het dossier van de kernenergie op aanzetten van Groen compleet laten verrotten. Deze deal met Engie is een peperdure pleister op een houten been. De federale regering had veel sneller moeten onderhandelen over veel meer kerncentrales. Dat was beter geweest voor onze bevoorradingszekerheid en onze portemonnee”, besluit hij.

“Nucleair akkoord dat er geen is”

“Eigenlijk staan we geen stap verder”, stellen de milieuorganisaties Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Canopea. “Een nog altijd ongekende miljardenfactuur voor het kernafval dreigt doorgeschoven te worden van Engie naar de belastingbetaler. In ruil blijven oude en onbetrouwbare kerncentrales langer open, maar zonder duidelijke garanties dat de elektriciteit beschikbaar zal zijn wanneer ze het meest nodig is.”

“Niets is zeker op dit ogenblik”, zegt Jan Vande Putte, energie-expert bij Greenpeace. “Zolang er geen akkoord is over de kern van de zaak, namelijk de afvalfactuur, is er geen akkoord. Punt. Bovendien weigert Engie nog altijd garanties te geven voor de stroomproductie, terwijl anderen dat in het kader van het CRM wél moeten doen. Het blijft zeer de vraag wat de Europese Commissie van deze deal à la tête du client zal denken. Een overheid kan in een competitieve markt niet zomaar zakenpartner worden van één privébedrijf”, reageren ze in een gezamenlijk persbericht.

De beslissing dreigt de toekomstige generaties op te zadelen met een ongekende factuur, menen de milieuorganisaties. “Er is nog geen industrieel concept voor de berging van het afval, zelfs het gastgesteente is nog niet gekozen, laat staan vergund. Op de eenvoudige vraag: ‘in welke kleilaag en op welke diepte?’ is nog geen antwoord.”

Ook voor het klimaat is dit een slecht akkoord, stelt Almut Bonhage van Bond Beter Leefmilieu. “We verkwisten geld en tijd aan nucleair oplapwerk dat op andere werven meer zou kunnen opbrengen voor de energietransitie en de facturen van de gezinnen: energie-efficiëntie, uitbouw van het stroomnet, hernieuwbare energie en isolatie van de ‘slechtste’ woningen.”

De uitbouw van competitieve offshore windparken in de Noordzee biedt volgens de drie organisaties veel meer potentieel: de geplande Elisabethzone alleen zal jaarlijks meer stroom opwekken dan die twee kerncentrales (Doel 4 en Tihange 3, red.).

“Geen enkele garantie”

Ook Vlaams Belang heeft grote bedenkingen bij het akkoord. “Dit mager akkoord slaagt er niet in onze energiebevoorrading voldoende te garanderen”, reageert Kamerlid Reccino Van Lommel. “Bovendien is dit slechts een deelakkoord en wordt de hete aardappel rond de factuur van het afval verder doorgeschoven.”

Voor de Vlaams Belanger had het akkoord eigenlijk al meer dan een jaar geleden bereikt moeten zijn. “Nu gaan we onzekere jaren tegemoet en is onze bevoorradingszekerheid niet gegarandeerd. In 2025 voorziet de Wet op de Kernuitstap namelijk een sluiting en in 2026 moeten ze weer open. Er is overigens geen enkele garantie dat de werken tijdig klaar zullen zijn. Premier De Croo probeert zichzelf dan ook vakkundig in te dekken door rond de pot te draaien”, vervolgt Van Lommel.

Volgens Van Lommel is de federale regering overigens met erg weinig ambitie naar de onderhandelingstafel getrokken: “Waarom onderhandelen over een verlenging van slechts tien jaar? We weten dat de centrales veel langer open kunnen blijven”.

Vlaams Belang is ook erg kritisch voor het feit dat Engie het akkoord pas in maart zal ondertekenen. “Dit is slechts een deelakkoord”, besluit Van Lommel. “Vandaag weten we eigenlijk evenveel als zes maanden geleden.”