Net als andere lidstaten moest België tegen eind vorig jaar een strategisch plan opstellen dat uitstippelt hoe het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in de periode van 2023 tot 2027 in ons land zal uitgevoerd worden. België diende een Vlaams en een Waals plan in. Na een aantal bijsturingen ging het licht voor het Vlaamse plan toch op groen. Dat biedt de Vlaamse landbouw uitzicht op 1,65 miljard euro aan fondsen: 1,386 miljard euro aan Europees geld, aangevuld met een nationale financiering van 272 miljoen euro. 

Wankel opgesteld

De milieubeweging was eerder al kritisch over het strategisch landbouwplan. Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu geloven dat minister Brouns (cd&v) en zijn administratie onvoldoende informatie aan Europa hebben overgemaakt. Ze verwijzen daarbij naar uitspraken van de minister, waarin hij verwijst naar een advies van het Agentschap Natuur en Bos (ANB). “Het plan waar honderden miljoenen landbouwsubsidies per jaar vanaf hangen is dus bewust juridisch erg wankel opgesteld”, zegt Ineke Maes, beleidsmedewerker landbouw bij Bond Beter Leefmilieu.

Beide organisaties grijpen nu terug naar de Aarhus-procedure om de Europese Commissie te vragen een stap terug te zetten en haar beslissing te herevalueren op basis van haar eigen milieuwetgeving. Zo krijgt ze zelf de kans haar beslissing te herzien, zonder tussenkomst van een rechter. Het is de ultieme mogelijkheid om beslissingen die in snelheid genomen zijn, of door de mazen van het net geglipt zijn, te heroverwegen en juridisch robuust te maken, leggen ze uit.

Zoveelste onzekerheid

“De inkomenssteun aan landbouwers op wankele fundamenten bouwen, en hen bovendien door middel van het niet grondig onderbouwen van die steun naar een onzekere toekomst leiden, is nog los van de potentieel negatieve milieu-en natuurimpact niet het te bewandelen pad. Niet voor Vlaanderen en niet voor Europa”, aldus Jos Ramaekers, beleidscoördinator van Natuurpunt.

In een reactie merkt de woordvoerder van minister Brouns op dat het Agentschap Natuur en Bos een voorlopig positief advies nadien heeft gewijzigd. “Dat is bijzonder raar en heeft verstrekkende gevolgen voor de boeren. Het is de zoveelste onzekerheid die ze over zich uitgestort krijgen”, luidt het. 

Volgens de woordvoerder gaat het om het groenste GLB dat ooit het levenslicht heeft gezien. Hij wijst er ook op dat de milieuverenigingen hun zeg hebben kunnen doen bij de opmaak van dat GLB in allerhande klankgroepen en via inspraakprocedures. “Ofwel zit je mee aan tafel, ofwel ga je procederen, maar ze moeten wel kiezen.”