De jury achtte de vier mannen na vijftien uur beraadslaging schuldig aan opruiende samenzwering. David Moerschel (45), Joseph Hackett (52), Roberto Minuta (38) en Edward Vallejo (64) werden ook schuldig bevonden aan belemmering van een officiële procedure (namelijk de bekrachtiging van het verkiezingsresultaat in het Congres) en samenzwering daartoe, en samenzwering om te belemmeren dat een Congreslid zijn plicht kan uitvoeren. Hackett werd daarnaast veroordeeld voor het vernietigen van bewijsmateriaal.

Leden van de anti-overheidsmilitie Oath Keepers waren op 6 januari 2021 onder de honderden aanhangers van de voormalige Republikeinse president Donald Trump die het Congres binnenvielen terwijl de parlementsleden de overwinning van de Democraat Joe Biden in de presidentsverkiezingen bekrachtigden. Volgens aanklagers waren de Oath Keepers kort nadat Trump de verkiezing in november 2020 verloor al begonnen met het voorbereiden van een gewapende opstand om hem aan de macht te houden. De bestorming was “alles waarvoor ze getraind hadden”.

Moerschel, Hackett, Minuta en Vallejo hadden duizenden kilometers gereisd vanuit Texas, Florida en Arizona om erbij te zijn. Vallejo, die ’s ochtends nog opriep tot een guerrillaoorlog, hield zich in een hotel in de buurt paraat met vuurwapens, als deel van een snelleresponsteam. Ondertussen drongen Moerschel, Hackett en Minuta in gevechtsuitrusting het Capitool binnen.

Minuta, omschreven als een van de vertrouwelingen van de militieleider Stewart Rhodes, leidde volgens de aanklagers een groep militieleden het Capitool binnen en viel politieagenten aan, terwijl hij schreeuwde dat het “hun gebouw” was. Moerschel vormde dan weer een onderdeel van een formatie die zich “als een stormram” door de menigte naar het Capitool duwde.

Tot 20 jaar cel

Voor het vonnis luisterden juryleden wekenlang naar getuigenissen van onder meer agenten en leden van de Oath Keepers, die eerder schuldig pleitten voor andere misdaden en zeiden dat ze de telling van de stemmen hadden willen tegenhouden. Opruiing is een weinig gebruikte aanklacht uit de tijd van de burgeroorlog, die plannen om de overheid omver te werpen verbiedt en waarop tot 20 jaar celstraf staat. Ook op de andere veroordelingen van maandag staat telkens een maximumstraf van 20 jaar cel. Daarnaast riskeren de veroordeelde militieleden boetes.

De vier mannen moeten in huisarrest blijven tot de uitspraak over de strafmaat. Intussen mogen ze geen vuurwapens in hun huis hebben en zal hun gsm- en internetgebruik beperkt worden. Naar verwachting zullen minstens sommigen in beroep gaan tegen hun veroordeling.

Konden stichter niet als slechterik gebruiken

Dit was het tweede grote proces tegen leden van de militie na de bestorming van het Capitool. In een eerder proces eind november bevond een andere jury ook stichter Stewart Rhodes en leider in Florida Kelly Meggs reeds schuldig aan opruiende samenzwering. Zij en drie andere leden werden toen ook schuldig bevonden aan belemmering van het Congres.

Een rechter had beslist om de leden van de Oath Keepers in twee aparte rechtszaken te berechten wegens plaatsgebrek en om het risico op de verspreiding van Covid-19 te beperken. Een advocaat van Moerschel, een van de Oath Keepers-leden die nu veroordeeld zijn, verklaarde aan reporters dat het volgens hem makkelijker zou geweest zijn voor de beklaagden als ze in hetzelfde proces hadden terechtgestaan als hun leider Rhodes. Dan zouden ze meer naar hem kunnen wijzen hebben als “de echte slechterik”.

Terwijl aanklagers de beklaagden neerzetten als gevaarlijke verraders, probeerden hun advocaten hen als naïeve volgers te schetsen. Geen van de vier beklaagden speelde een belangrijke leidende rol in de militie, en volgens hun advocaten was er geen bewijs dat ze een plan hadden gesmeed om de machtsoverdracht te blokkeren of het Capitool te bestormen.

Berichten toonden hoe Rhodes en Oath Keepers-leden spraken over een bloederige burgeroorlog en de noodzaak om Biden uit het Witte Huis te houden. De advocaten van de verdediging minimaliseerden gewelddadige berichten echter als bluf en zeiden dat de militieleden naar Washington waren gekomen om als veiligheidsagenten op te treden bij evenementen voor de rellen. Ze zouden net zoals alle andere relschoppers spontaan gehandeld hebben toen ze het Capitool bestormden.

“Deze mannen werden duidelijk meegesleept door de ‘Stop the Steal’-nonsens die gepusht werd door de president”, aldus de advocaat van Moerschel. “ Als je iemand blindelings volgt, eindig je in een vreselijke situatie.”

Bewust opgehitst door Trump

Volgens de parlementaire commissie die de bestorming onderzocht, hitste Trump bewust zijn aanhangers op met leugens over een vervalste en “gestolen” verkiezing, in een poging onrechtmatig aan de macht te blijven. Hij zou daarbij ook extremisten gemobiliseerd hebben.

“Het vonnis van vandaag is een belangrijke stap in onze inspanningen om de betrokkenen bij de inbraak in het Amerikaanse Capitool op 6 januari 2021 strafrechtelijk aansprakelijk te stellen”, reageerde FBI-directeur Christopher Wray op de veroordeling van de vier Oath Keepers-leden. “We blijven onderzoek voeren naar degenen die de werking van de Amerikaanse democratie wilden ondermijnen en we zullen nauw samenwerken met federale aanklagers om ervoor te zorgen dat het recht geschiedt.”

“Voor de tweede keer in recente maanden heeft een jury vastgesteld dat een groep Amerikanen een opruiende samenzwering tegen de Verenigde Staten is aangegaan”, reageerde openbaar aanklager van DC Matthew M. Graves. “Het doel van deze samenzwering was het verhinderen van de uitvoering van onze wetten die de vreedzame overdracht van de macht regelen – en onze democratie in het hart treffen. We zijn dankbaar voor het doordachte werk van deze jury die weken van hun leven gaf om rechtvaardigheid te bewerkstelligen in deze zaak en daarmee onze democratische principes opnieuw bevestigde.”

Een derde proces wegens opruiende samenzwering is nog aan de gang tegen vier leden van de Proud Boys, een andere extreemrechtse militante groep, en hun leider Enrique Tarrio.

In de twee jaar dat de bestorming van het Capitool onderzocht wordt, zijn al meer dan 950 deelnemers aan de aanval gearresteerd en bijna 200 veroordeeld tot gevangenisstraffen. Drie andere leden van de Oath Keepers hebben al schuldig gepleit aan opruiende samenzwering en stemden ermee in om samen te werken met de aanklagers, in de hoop een mildere straf te bekomen. In totaal pleitten al zo’n 500 mensen schuldig aan aanklachten die verband houden met de rellen.