Dinsdag veroordeelde het Hooggerechtshof van Glasgow Isla Bryson voor de verkrachting van twee vrouwen in 2016 en 2019 die ze als man pleegde. In afwachting van het proces besloot ze te starten met een transitie tot vrouw. Maar volgens Brysons gewezen echtgenote zou ze nooit eerder gesproken hebben over een transitie en misbruik willen maken van het systeem.

Gisteren maakte Nicola Sturgeon in het parlement bekend dat Bryson haar straf niet zal uitzitten in een vrouwengevangenis. Ze verbleef in voorarrest in de vrouwengevangenis van Cornton Vale in het Schotse Stirling, afgezonderd van andere gevangenen, maar verhuist nu naar de mannenafdeling van His Majesty’s Prison in Edinburgh.

Brits-Schotse tegenstellingen

De timing van het voorval is voor Sturgeon verre van ideaal. In december nam het Schots parlement nog een wet aan die het voor transgenders gemakkelijker moet maken om hun geslacht wettelijk te veranderen. Een medische diagnose van leed door zich in het verkeerde lichaam te bevinden, zou daardoor niet meer nodig zijn.

Maar de Britse regering besliste niet veel later de wet te blokkeren. Hoewel de Schotse regering autonoom heel wat wetgevende initiatieven kan nemen, kan de Britse overheid onder bepaalde voorwaarden hun beslissingen tegenhouden. Nu hebben zij voor het eerst dat veto effectief uitgeoefend, omdat de nieuw gestemde wet in zou gaan tegen de wetgeving rond gelijkheid die in heel het Verenigd Koninkrijk geldt. Dat mondde uit in een conflict tussen de Schotse en Britse regering, in een periode waarin de wens voor Schotse onafhankelijkheid de laatste jaren weer opspeelt.

Ook de inwoners van Schotland reageerden verdeeld. Verschillende LGBTQ+- en mensenrechtenorganisaties waren zeer blij met de aankondiging van de nieuwe wet. Maar ook heel wat Schotten uitten kritiek en vroegen zich af wat dit zou betekenen voor de veiligheid van ruimtes die uitsluitend voor vrouwen bedoeld zijn.

Overgeplaatst naar mannengevangenis

Ook in het kader van de zaak Bryson maakten mensen zich zorgen over de veiligheid van de andere vrouwen in de gevangenis van Cornton Vale. De Schotse Prison Service besliste dan ook Bryson over te plaatsen naar een mannengevangenis.

Sturgeon benadrukte in het parlement dat zij hen niet aanzette tot die beslissing en dat de huidige politieke discussies daar geen rol in speelden. Elke zaak zou individueel beoordeeld worden aan de hand van een uitgebreide risicoanalyse. Maar volgens politieke analisten was het voor de Prison Service wel duidelijk dat de premier het eens is met hun beslissing.