De energieprijzen zijn aan het dalen, en de partij Vooruit vroeg eerder deze week dat de energieleveranciers verplicht zouden worden om ook hun voorschotfacturen te laten zakken. Maar zover wil de minister van Energie, Tinne Van der Straeten (Groen), niet gaan. Wel heeft ze samen met Alexia Bertrand, staatssecretaris voor Consumentenbescherming (Open Vld), een protocol met de sector afgesloten. “Het doel is om de voorschotfacturen en de eindafrekening meer in evenwicht te brengen”, zei Van der Straeten in de Kamer. “Op die manier willen we onaangename verrassingen en dramatische situaties vermijden.”

Concreet moeten de leveranciers voortaan drie keer per jaar contact opnemen met klanten die een “abnormaliteit” in hun voorschotfactuur hebben. Om de vier maanden moeten ze hun klanten screenen en als blijkt dat het voorschot sterk afwijkt van de verwachte eindafrekening, dan moeten die leveranciers volgens Bertrand zelf een “nieuw, gepersonaliseerd” voorstel aan die klanten doen.

Voor de klanten die tussen augustus en november, toen de prijzen piekten, een nieuw (variabel) contract hebben afgesloten, moeten de leveranciers die screening nu al doen en op “korte termijn” een voorstel doen als er “abnormaliteiten” zijn.

In de praktijk?

Een verplichte verlaging zoals Vooruit vraagt, wil Van der Straeten niet doen. Ze waarschuwt dat de crisis nog niet voorbij is. “De energieprijzen zijn nog steeds heel erg hoog”, aldus de minister. Al is de vraag in hoeverre de sector dat protocol in de praktijk zal volgen.

Eerder had Van der Straeten ook al een wet laten stemmen waardoor het voor leveranciers verboden was om eenzijdig de voorschotfactuur te verhogen. Dat kan wettelijk alleen met akkoord van de klant. Maar eind december is gebleken dat dit in praktijk niet helemaal het geval was. Klanten die hun voorschotten zelf willen aanpassen, mogen dat in sommige gevallen maar minimaal doen. Onder meer bij de ombudsman energie zijn daarover klachten geweest.

Helft moet bijbetalen

Het doel is om verrassingen bij de eindafrekening te vermijden. Uit een enquête van Febeg, de koepel van energieleveranciers, is gebleken dat ongeveerde de helft van de klanten (52 procent) op het einde van het jaar moet bijbetalen. Dat ging gemiddeld om een bedrag van 556 euro. Bij de 48 procent die geld terug kreeg, was het gemiddelde bedrag 282 euro.