Het was minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) zelf die de resultaten van het landelijke lik-op-stukbeleid kwam toelichten in de Delhaize op Quartier Bleu in Hasselt. Een bewuste keuze, want “Hasselt is de kampioen van België”, sprak de minister. Hij lanceerde vorig jaar in samenwerking met de parketten het project waarbij winkeldieven meteen na de feiten beboet worden en een onmiddellijke minnelijke schikking (OMS) krijgen voorgelegd.

“Winkeldiefstallen hebben een veel grotere impact dan je zou denken. We hebben daarom begin 2022 een initiatief in het leven geroepen waarbij betrapte dieven een OMS betalen die begint bij 50 euro en kan oplopen tot 350 euro. Vandaag zijn er in heel België 312 van zulke lik-op-stukboetes uitgeschreven en de politie en het parket van Limburg zijn koploper met 120 OMS’en waarvan er 80 in Hasselt werden opgelegd. Globaal bekeken besef ik dat het om bescheiden cijfers gaat, maar we willen de strijd opdrijven”, aldus Van Quickenborne.

1,2 miljard euro verlies

In de criminaliteitsstatistieken is het aantal winkeldiefstallen elk jaar opnieuw zowat de enige constante factor. Uit berekeningen van de sector kosten de schijnbaar onschuldige feiten de winkeliers jaarlijks 1,2 miljard euro aan inkomsten. Negen op de tien uitbaters worden wekelijks met het fenomeen geconfronteerd en het is de consument die betaalt. Het meest geviseerd zijn de kledingzaken en de warenhuizen. Bij supermarkten gaat zelfs gemiddeld 0,7 procent van de winst op deze manier verloren. “Dat lijkt niet veel, maar het heeft een enorm nadelig effect op de winst die maximaal 2 procent bedraagt”, luidt het bij de uitbaters van warenhuizen.

Hoewel het proefproject landelijk vorig jaar van start ging, blijkt het in Limburg al veel langer te bestaan. “Met Eline Carlier en Kristien Leyssen hadden we bij het parket van Limburg twee mensen die in 2015 hun schouders onder dit systeem hebben gezet”, vertelt magistraat Pieter Strauven. “In samenwerking met de toenmalige politiezones HaZoDi en MidLim bouwden ze het lik-op-stukbeleid van de OMS uit zoals deze vandaag in gans België wordt gebruikt”, aldus Strauven.

400 winkeldiefstallen per jaar

Dat Hasselt goed scoort komt doordat ze het probleem als een prioriteit zien. De Limburgse hoofdplaats krijgt jaarlijks met zo’n 400 winkeldiefstallen af te rekenen. “We schaarden ons achter dit systeem en hebben met team Oliver zelfs een interventieteam met de specifieke focus op het opsporen en voorkomen van winkeldiefstallen”, reageert Philip Pirard, korpschef politie LRH. “Het systeem is vrij eenvoudig. De winkeldief moet op heterdaad betrapt zijn. Hij of zij moet de feiten erkennen en kan vervolgens akkoord gaan om - behalve het teruggeven van de gestolen waar en het vergoeden van de eventuele schade aan de winkelier - de boete te betalen. Dan wordt het vaststellingsboekje bovengehaald, alles genoteerd en ondertekend. De betaling gebeurt via onze betaalterminal of per gsm door het scannen van een QR-code. Ook een klassiek overschrijvingsformulier is mogelijk. Wie niet binnen de vijftien dagen betaalt of niet akkoord gaat met de lik-op-stukboete, mag een doorverwijzing verwachten en zal het dan op de rechtbank moeten uitleggen. Daar riskeert de dader een veel zwaardere straf”, besluit Pirard.