Constipatie, diarree, misselijkheid. Het zijn allemaal klachten die patiënten met long covid oftewel langdurige covid regelmatig melden. Dat klinkt opmerkelijk voor een virus dat voornamelijk de luchtwegen treft, maar een nieuwe Amerikaanse studie bevestigt dat er wel degelijk verband is tussen een corona-infectie en hardnekkige maag- en darmklachten.

In de studie die werd gepubliceerd in Nature vergeleken de onderzoekers de medische dossiers van bijna 155.000 coronapatiënten met die van ongeveer 5,6 miljoen patiënten die het coronavirus niet hebben opgelopen. Uit de analyse bleek dat coronapatiënten 36 procent meer risico lopen op langdurige maag- en darmklachten die ze vóór de coronabesmetting nog niet hadden. Meestal gaat het om constipatie, buikpijn en diarree. De meest voorkomende diagnoses zijn reflux en maagzweer. Ernstige aandoeningen zoals alvleesklierontsteking komen ook vaker voor, maar blijven zeldzaam.

In de gebruikte dataset zitten voornamelijk mannen met een gemiddelde leeftijd van 61 jaar. Al is het percentage bij de 17.000 vrouwen volgens de onderzoekers gelijklopend. De patiënten raakten besmet tussen maart 2020 en januari 2021. Nieuwe virusvarianten hebben mogelijk een andere impact en verschillende studies toonden al aan dat vaccins de symptomen van long covid milderen.

Te behandelen

Officieel lijd je aan long covid als je twaalf weken na je coronabesmetting nog klachten hebt en er geen andere oorzaak te vinden is. Van alle coronapatiënten zou 1 op 7 à 8 ermee te maken krijgen. De meest voorkomende klachten zijn extreme vermoeidheid, concentratieproblemen en kortademigheid bij de geringste inspanningen.

De link tussen covid en deze klachten is minder voor de hand liggend. “We kunnen daar moeilijk de vinger op leggen omdat we de normaalwaarden van vóór de ziekte vaak niet kennen”, zegt Sabeth De Waele, intensiviste en diensthoofd klinische nutritie en diëtetiek van het UZ Brussel. Klachten waren misschien al langer aanwezig of vloeiden voort uit een gewijzigd voedingspatroon.

Maar volgens De Waele bevestigt deze studie dat het coronavirus wel degelijk een rol speelt. “De sterkte zit in de grote aantallen. Daardoor worden allerlei mogelijke andere factoren dan het virus uitgefilterd.”

Een verklaring is er nog niet. De Amerikaanse onderzoekers doen twee suggesties. Darmcellen hebben receptoren waarlangs het coronavirus kan binnendringen. Mogelijk blijft het daar sluimeren en het immuunsysteem triggeren. De tweede verklaring ligt in de hersenen. Stress en onrust, door een infectie, kan zich manifesteren in de darmen.

Het goede nieuws is dat de symptomen vrijwel altijd te behandelen zijn. Er bestaan middeltjes tegen misselijkheid en een goede diëtist heeft vaak raad. “Het kan lang duren, maar na verloop van tijd verdwijnen de symptomen meestal vanzelf. Van wie geur- en smaakverlies had tijdens de eerste golf weten we dat het één jaar later bij 97 procent weer is goed gekomen.”