De zwaarste tot nu toe vastgestelde uitbraak van het vogelgriepvirus treft momenteel verschillende werelddelen. Miljoenen vogels, veelal zeevogels, kwamen al om het leven. 

Het is intussen geweten dat de 2.3.4.4b-variant van het H5N1-vogelgriepvirus ook zoogdieren als nertsen, vossen, wasberen en marters kan besmetten en doden. Maar meestal gaat het om individuele gevallen.

Massale sterftes

Maar er komen ook regelmatig meldingen van massale sterftes. Zo zouden in Peru zowat 3.500 zeeleeuwen gestorven zijn door het virus, en in Canada en in de Kaspische Zee zouden er gelijkaardige sterftes zijn geweest bij zeehonden.

Een team wetenschappers van de Tufts-universiteit volgde een uitbraak van het vogelgriepvirus in New England vanaf januari 2022, met ook genetische screenings van gestrande zeehonden. Daaruit bleek dat alleen al in juni en juli 2022 meer dan 330 zeehonden stierven aan de variant 2.3.4.4b.

Meeuwen

Op het moment van de zeehondensterfte werden vooral meeuwen in de regio zwaar getroffen door het vogelgriepvirus. De onderzoekers konden soms tests aan elkaar linken, van een meeuw en een zeehond op hetzelfde strand. Volgens hen kunnen zeehonden besmet raken, wanneer ze met uitwerpselen van zieke vogels in aanraking komen of met water dat door die uitwerpselen besmet is, of wanneer ze een zieke vogel opeten.

Het H5N1-virus is bij vogels 100 procent dodelijk. De studie wijst nu uit dat dat ook bij zoogdieren het geval kan zijn. Alle zeehonden die positief hadden getest op het vogelgriepvirus, waren op het moment van de test overleden, of stierven kort nadien. Al sluiten de onderzoekers niet uit dat enkele asymptomatische of herstelde zeehonden nooit getest werden.

Overgaan

Over de vraag of het virus kan overgaan van zeehond op zeehond, is er nog discussie. “Het is geen verrassing dat er overdracht zou kunnen zijn tussen zeehonden, omdat dat al gebeurde bij laagpathogene vogelgriep”, klinkt het. “Maar we kunnen geen definitief uitsluitsel geven of er overdracht van zoogdier naar zoogdier is geweest van het hoogpathogene vogelgriepvirus.”

Experten zijn bezorgd dat het virus zich beter kan aanpassen aan zoogdieren, en daarmee ook aan mensen. In februari was er een melding van een 11-jarig meisje in Cambodja dat zou zijn gestorven aan de gevolgen van vogelgriep (H5N1). 

Kort daarvoor had de topman van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, gezegd dat “het recente overslaan op zoogdieren nauwlettend in de gaten moet worden gehouden”. Al benadrukte hij ook dat “de WHO het risico voor de mens voorlopig als laag beoordeelt”.