Een terreuraanval op deze schaal is ongezien. Terroristen kapen vier vliegtuigen. Twee daarvan vliegen in op de WTC-torens en een ander op het Pentagon. In totaal komen meer dan 3.000 mensen om het leven.

Na 9/11 kondigt Bush een uitgebreid plan aan om terroristen overal ter wereld op te sporen en te stoppen. Vier weken na de aanslagen vallen de VS en Groot-Brittannië Afghanistan binnen nadat blijkt dat de aanslagen vanuit dat land door Al Qaeda waren voorbereid. De Amerikanen vragen de taliban, die er op dat moment aan de macht zijn, om Al-Qaeda-leider Osama bin Laden en zijn volgers uit te leveren. Omdat dat niet gebeurt, gaat de operatie ‘Enduring Freedom’ van start.

In 2002 beginnen de VS ook druk uit te oefenen op Irak om de banden met terroristen te verbreken en de vermeende massavernietigingswapens in het land te vernietigen. Bush en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell spreken de Verenigde Naties toe over de gevaren van het regime van Saddam Hoessein en zijn weigering om het land te ontwapenen.

Massavernietigingswapens

Bush is vastberaden om Hoessein ten val te brengen. Na 9/11 zegt hij dat de Amerikanen zich het recht voorbehouden militair op te treden tegen regimes die hen kwaadgezind zijn. Irak beschouwt hij als het grootste gevaar.

Dat heeft te maken met de Golfoorlog die in 1990-1991 plaatsvond. Saddam viel in augustus 1990 buurland Koeweit binnen, waarop de Verenigde Naties reageerden met een aanval op Irak. Het conflict eindigde uiteindelijk in een wapenstilstand, waarin werd afgesproken dat Irak zich moest ontdoen van massavernietigingswapens en geen nieuw materiaal mocht gebruiken, ontwikkelen of kopen. De VS denken dat Saddam zich niet aan die voorwaarden houdt.

Sinds 9/11 en de forse taal van Bush wordt er druk gespeculeerd over de mogelijke inval in Irak. In 2002 lekt uit dat president Bush de Amerikaanse geheime dienst CIA de opdracht gaf om de Iraakse president te verjagen. Daarbij is het doden van Hoessein niet uitgesloten.

Op 17 maart 2003 lanceert de Amerikaanse president een ultimatum van 48 uur aan het adres van Saddam om het land te verlaten. Doet hij dat niet, dan zou een tweede Golfoorlog beginnen. Saddam verwerpt het ultimatum ’s anderendaags.

Een dag voor de inval concluderen inspecteurs van de Verenigde Naties na een missie van 112 dagen dat het onduidelijk is of Irak effectief over massavernietigingswapens beschikt, iets waar de VS en Groot-Brittannië de hele wereld al maanden van proberen te overtuigen. Ze verwijzen naar rapporten die achteraf vals blijken te zijn.

Doodstraf

Op 20 maart 2003 vallen de Amerikanen en de Britten Irak dan toch binnen via Koeweit, hoewel ze niet de steun hebben van de VN en er wereldwijd protesten tegen de oorlog zijn. De inval leidt in april 2003 tot de afzetting van Saddam en zijn regime. Wanneer de hoofdstad Bagdad is ingenomen, duikt Saddam onder. Hij wordt pas in december 2003, met warrige haren en een lange baard, door Amerikaanse soldaten ontdekt in een onderaards hol nabij Tikrit. Het jaar daarop dragen de Amerikanen hem over aan de Iraakse autoriteiten.

In oktober 2005 start het proces tegen de ex-dictator en zeven van zijn aanhangers voor een speciale rechtbank in Bagdad. Daar wordt hij veroordeeld tot de doodstraf wegens misdaden tegen de menselijkheid. Hij wordt verantwoordelijk gesteld voor de moord op 148 sjiieten in 1982 in Doujail. Meer dan drie jaar na zijn val wordt de Iraakse ex-dictator opgeknoopt en sterft hij aan de galg. Hij wordt begraven in zijn geboortedorp Ouja, dichtbij Tikrit.

Ontstaan IS

Op 1 mei 2003 verklaart Bush de oorlog afgelopen, maar het geweld gaat toch nog altijd voort. Die inval betekent een van de bloedigste periodes in de moderne geschiedenis van Irak.

Op 1 september 2010 beëindigt de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama officieel de gevechtsmissie in Irak. De laatste Amerikaanse gevechtseenheid verlaat Irak op 19 augustus dat jaar, maar er blijven nog zowat 50.000 Amerikaanse soldaten in het land. Zij moeten de Iraakse veiligheidsdiensten helpen uitbouwen en ondersteuning bieden bij antiterreuroperaties. Ze trekken zich tegen eind 2011 terug.

Een kleine 5.000 Amerikaanse soldaten sterven tijdens de invasie. Over het dodental onder de Irakezen lopen de cijfers ver uiteen: de meest conservatieve schatting heeft het over 134.000 Irakese burgerdoden en tienduizenden gedode militairen, andere cijfers spreken van bijna of meer dan een miljoen doden. Het vermaarde wetenschapstijdschrift The Lancet meldt in 2006 al ruim een half miljoen doden.

Chaos en sektarisch geweld volgden op de invasie, wat leidt tot het ontstaan van de soennitische extremistische groep Islamitische Staat (IS). Die controleerde grote delen van Irak en Syrië in 2014. Irak riep in december 2017 de militaire overwinning uit op IS, maar die eist nog steeds dodelijke aanslagen op in het land.